Na de eerste branchebrede schrik over de coronacrisis durft een deel van de architectenbureaus weer optimistisch te zijn. Er is sprake een sterk wisselend beeld voor dit jaar: van business as usual tot het wegvallen van meer dan de helft van de omzet. Dit blijkt uit de tweede corona-quickscan van de BNA onder haar leden.
De verschillen tussen bureaus zijn aanzienlijk, waarbij vooral het soort projecten en opdrachtgevers, maar ook bureauomvang bepalend blijken voor de omzetontwikkeling. Sommige private markten – gerelateerd aan horeca, cultuur en retail – staan bijna stil. Voor de woningmarkt daarentegen is veel vraag naar architectendiensten. Het gemiddelde omzetverlies voor 2020 wordt in juni minder hoog ingeschat dan in maart. Daarbij lijken grotere bureaus over het algemeen minder kwetsbaar te zijn in deze crisis, omdat zij veelal werken aan grote, langdurige projecten.
Ervaren knelpunten
Vooral de lastige acquisitie, het gebrek aan spontane ontmoetingen met mogelijke opdrachtgevers en toegenomen concurrentie, worden genoemd als knelpunt. Ook bouwbezoek en fysiek afspreken met opdrachtgevers zijn lastiger geworden. De stikstof problematiek en tragere processen bij gemeenten worden door sommige bureaus genoemd als belangrijke fricties op de markt. Op beide fronten wordt de lobby van de BNA samen met de bouwketen wel herkend en onderschreven.
|
Interne maatregelen door bureaus
Direct na het afkondigen van de maatregelen zijn veel bureaus thuis gaan werken en komen nu weer gedeeltelijk terug naar het bureau. Het thuiswerken is in de meeste gevallen technisch goed verlopen. De productiviteit is gemiddeld licht gedaald, maar het ziekteverzuim is opmerkelijk laag.
Andere veel voorkomende maatregelen die bureaus hebben genomen zijn het versturen van openstaande facturen, het aanpassen van de bureaustrategie, extra aandacht voor bestaande opdrachtgevers, meer business development en in gesprek gaan bestaande opdrachtgevers en met de medewerkers. Er zijn nog wel bureaus die mensen aannemen, maar de meeste geven aan het aannemen van nieuw personeel uit te stellen, tijdelijke contracten niet te verlengen of te kiezen voor samenwerking met zzp’ers.
Ondersteuning bureaus
BNA directeur Fred Schoorl: “We hopen natuurlijk allemaal dat de rebound van de economie sterk zal zijn, al is het écht nog te vroeg daarover voorspellingen te doen. Na de eerste schrik komt nu voorzichtig optimisme en dat tekent de positieve instelling van onze branche. Architecten willen deel zijn van de oplossing.De hamvraag is: blijven we relatief licht geschonden of komt er nog een schokgolf? Dat nu ruim 70% van de bureaus geen aanspraak heeft gemaakt op overheidsondersteuning tekent dat er herstel was en de klap vooral elders viel. Zo’n 30% van de bureaus met werknemers heeft de NOW aangevraagd. Van de uitstel van belastingbetaling maakt 20% gebruik en van de inkomenssteun voor zelfstandig ondernemers ongeveer 20% van de zzp’ers.”